Ο δωδεκάλογος που ακολουθεί, αποτελεί έναν χρήσιμο οδηγό για κάθε νέο κυνηγό που θέλει να αποκτήσει το πρώτο του όπλο αλλά δυσκολεύεται να κάνει τη σωστή επιλογή με βάση τις ανάγκες και την προσωπικότητά του. Η επιλογή του κυνηγετικού όπλου είναι μια τόσο προσωπική υπόθεση που αναπόφευκτα κουβαλάει τη σφραγίδα της προσωπικότητάς μας και της ιδιοσυγκρασίας μας. Χρειάζονται όμως κάποιες βασικές γνώσεις για να επιλέξουμε αυτό που πραγματικά μας ταιριάζει.
Στις περιπτώσεις που το πρώτο όπλο προέρχεται από κάποιο μέλος της οικογένειας, η επιλογή είναι δεδομένη και δεν μπορούμε να βάλουμε τη δική μας σφραγίδα. Αποκτάμε μια εμπειρία με αυτό ώστε αργότερα να βοηθηθούμε στο να επιλέξουμε σωστά το πρώτο καινούργιο μας όπλο. Δώδεκα βασικοί κανόνες όμως αν τηρηθούν, αυξάνουν σημαντικά την πιθανότητα το όπλο που θα επιλέξουμε να ταιριάζει απόλυτα, αν όχι στο σωματομετρικό μας τύπο, τουλάχιστον στο χαρακτήρα και την προσωπικότητά μας. Οι οικονομικές δυνατότητες στην επιλογή ενός κυνηγετικού όπλου, βάζουν περιορισμούς που συνήθως στην πραγματικότητα είναι πολύ μικρότεροι από ό,τι νομίζουμε.
- Από τους πέντε βασικούς τύπους λειόκαννου που υπάρχουν (μονόκαννο, πλαγιόκαννο δίκαννο, αλληλεπίθετο δίκαννο ή σούπερ ποζέ, επαναληπτικό αυτογεμές ή χράπα χρούπα και ημιαυτόματο αυτογεμές ή καραμπίνα) θα βοηθηθούμε πολύ αν αποφύγουμε το ημιαυτόματο αυτογεμές (καραμπίνα). Τα τρία φυσίγγια και η μεγάλη δύναμη πυρός που προσφέρουν, θα μας κάνει να επαναπαυτούμε υποσυνείδητα στην ποσότητα και όχι στην ποιότητα της βολής (καλή σκόπευση) και θα επιβραδύνουν σημαντικά τη βελτίωσή μας ως σκοπευτές. Επιπλέον, η πολυπλοκότητά τους στο χειρισμό και τη λειτουργία, θα δυσχεράνουν την τήρηση των κανόνων ασφαλείας και την ευχάριστη αποδοχή μας σε νέες κυνηγετικές παρέες. Στις μέρες μας υπάρχουν χώρες, όπως η Μεγάλη Βρετανία, που ακόμη και ενήλικοι έμπειροι κυνηγοί, δεν γίνονται ευχάριστα δεκτοί στις κυνηγετικές συντροφιές αν χρησιμοποιούν αυτογεμή όπλα. Θεωρούνται δυνάμει επικίνδυνοι.
- Εκείνος που προτιμούσε στο σχολείο πάντα τη δεύτερη και δυσκολότερη λύση μιας άσκησης μαθηματικών και κατέκτησε σύντομα τη φήμη του «μαθηματικού εγκέφαλου», είναι βέβαιο ότι θα προτιμήσει το μονόκαννο ως πρώτο όπλο της κυνηγετικής του διαδρομής. Είναι η πρόκληση της δυσκολίας που συγκινεί τους τελειομανείς, αλλά και αναμφίβολα το όπλο–σχολείο, που θα τον κάνει πολύ γρηγορότερα έμπειρο σκοπευτή, που θα του συμπεριφερθεί με μεγαλύτερη αυστηρότητα στις αστοχίες, χωρίς να του προσφέρει δεύτερη δυνατότητα, αλλά θα τον κάνει από τα πρώτα του κιόλας βήματα να αισθανθεί ένας πραγματικός φυσιολάτρης sportsman.
- Αν η παράδοση ήταν αυτό που πάντα μας μαγνήτιζε, αν τα κλασικά μαθήματα ήταν η βασική επιλογή μας στο σχολείο και αν επιλέξαμε το κυνήγι περισσότερο ως μία από τις αρχαιότερες ανθρώπινες δραστηριότητες κοντά στη φύση, τότε η επιλογή ενός πλαγιόκαννου δίκαννου θα μας χαρίσει το στυλ αλλά και την αίσθηση που πιθανότατα αποζητάμε. Αντίθετα, αν η μόδα, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, η έντονη κλίση στην ψηφιακή τεχνολογία και τα μαθήματα υπολογιστών μάς κέρδισαν από τα πρώτα μαθητικά χρόνια, είναι βέβαιο ότι ένα αλληλεπίθετο δίκαννο (σούπερ ποζέ), που αποτελεί τη μοντέρνα, σύγχρονη εκδοχή ενός παραδοσιακού τύπου όπλου, θα αναβαθμιστεί πιο εύκολα στην υπόληψή μας και θα μας είναι περισσότερο αρεστό. Επιπλέον, θα μας διευκολύνει στο ενδεχόμενο που αποφασίσουμε ερασιτεχνικά ή πιο σοβαρά να επισκεφτούμε κάποια στιγμή ένα σκοπευτήριο.
- Όπως σε όλα τα καταναλωτικά αγαθά, έτσι και στα όπλα είναι ουτοπία να θεωρούμε ότι μπορούμε να βρούμε σε εξαιρετικά χαμηλή τιμή ένα αντικείμενο που να συνδυάζει και λειτουργικότητα και ποιότητα κατασκευής και εμφάνιση. Μόνο που επειδή το όπλο είναι ένα αντικείμενο που σχετίζεται η χρήση του και με την ασφάλειά μας, είναι καλό να ιεραρχήσουμε την ασφάλεια και την ποιότητα κατασκευής πολύ πριν την εμφάνιση και τα εντυπωσιακά σκαλίσματα, όσο κι αν στις υπόλοιπες επιλογές της ζωής μας μπορεί η «επιφάνεια» και το design να αποτελούν πρωταρχικό κριτήριο.
- Αν επιλέξουμε κάποιο δίκαννο, η έλλειψη αυτόματων εξολκέων θα μας βοηθήσει να λειτουργήσουμε ως πραγματικοί φυσιολάτρες και συνειδητοποιημένοι κυνηγοί, συλλέγοντας με μεγαλύτερη ευκολία τους άδειους κάλυκες που θα έχουν μερικώς εξολκεύσει οι απλοί εξολκείς του όπλου μας, παρά αν καλούμαστε μετά από κάθε βολή να τους ψάχνουμε ανάμεσα στα χόρτα και τους θάμνους, από μια αυτόματη εξόλκευση. Επιπλέον, πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι απλοί εξολκείς παρουσιάζουν βλάβες (κολλάνε) πολύ–πολύ σπάνια, ενώ αντίθετα οι αυτόματοι εξολκείς επιβαρύνουν την τιμή του όπλου και όταν χαλάσουν δεν λειτουργούν ούτε ως απλοί, αχρηστεύοντας τη μία από τις δύο κάννες στη διάρκεια ενός κυνηγίου.
- Είναι καλό αν επιλέξουμε ένα δίκαννο (πλαγιόκαννο ή αλληλεπίθετο) όχι ως μεταβατικό στάδιο προς κάποιο αυτογεμές (καραμπίνα), αλλά ως μόνιμη και ουσιαστική επιλογή, να προτιμήσουμε ένα όπλο δισκάνδαλο που θα μας προσφέρει όλα τα πλεονεκτήματα των δύο επιλογών του δικάννου. Αντίθετα, ένα μονοσκάνδαλο όπλο θα μας χαρίσει μια κάπως μεγαλύτερη ταχύτητα στη δεύτερη βολή, η ψευδαίσθηση της ταχείας δύναμης πυρός όμως, δεν θα μας βοηθήσει να εξελιχθούμε σκοπευτικά και επιπλέον θα επιβαρύνει την αρχική τιμή αγοράς του όπλου μας και θα μειώσει τις δυνατότητες επιλογής που προσφέρει το δίκαννο.
- Αν επιλέξουμε πλαγιόκαννο δίκαννο, έχουμε έναν ακόμη λόγο να αποφύγουμε τις μονοσκάνδαλες εκδόσεις. Για τεχνικούς λόγους που δεν είναι του παρόντος, το εξαιρετικά μικρό ύψος της βάσης (μπάσκουλας) του πλαγιόκαννου δίκαννου δεν ευνοεί τη σωστή λειτουργία μονοσκάνδαλου μηχανισμού. Αντίθετα, αν θέλουμε οπωσδήποτε ένα δίκαννο μονοσκάνδαλο, μπορούμε άφοβα να επιλέξουμε ένα αλληλεπίθετο (σούπερ ποζέ).
- Είναι προτιμότερο η αρχική επιλογή του όπλου που θα αποκτήσουμε να γίνει με ελαστικά κριτήρια, ώστε μπροστά στην τελική απόφαση να έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε αρκετά διαφορετικά μοντέλα όπλων. Αυτό θα μας δώσει τη δυνατότητα η τελική επιλογή να γίνει μετά από μια γρήγορη επώμιση, πιθανόν και με τη συμβολή κάποιου οπλοπώλη ή κάποιου έμπειρου μεγαλύτερου κυνηγού. Έτσι το όπλο μας θα βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο σωματομετρικό μας τύπο και θα μας χαρίσει περισσότερες επιτυχίες στο κυνήγι, χωρίς να δρομολογεί διαδικασίες προσαρμογής σε άσχετα μέτρα που θα μας κάνουν εξ αρχής να συνηθίσουμε σε μια λάθος θέση και στάση σκόπευσης.
- Αν κάποιος συγγενής ή κάποιος φίλος έχει αποκτήσει ένα όπλο του εμπορίου και οι σκοπευτικές του επιτυχίες μας έχουν εντυπωσιάσει, δεν σημαίνει ότι αποκτώντας το ίδιο ακριβώς όπλο θα έχουμε και εμείς τις αντίστοιχες επιτυχίες. Η σκοπευτική δεινότητα είναι εν μέρει χάρισμα, κατά κύριο λόγο όμως αποτέλεσμα εξάσκησης. Επιπλέον, μπορεί ένα όπλο του εμπορίου να ταιριάζει απόλυτα στα μέτρα του συγκυνηγού μας, δεν σημαίνει όμως ότι ταιριάζει και στο δικό μας σωματομετρικό τύπο.
- Παρ’ όλο που η ποιότητα των οπλοκατασκευών ακολουθεί φθίνουσα πορεία, λόγω της μαζικοποίησης και της βιομηχανοποίησης της παραγωγής τους, είναι προτιμότερο να επιλέξουμε για το ξεκίνημά μας ένα καινούργιο, παρά ένα μεταχειρισμένο όπλο. Η επιλογή ενός μεταχειρισμένου όπλου χρειάζεται εμπειρία και γνώσεις και συχνά κρύβει πολλές παγίδες.
- Αν επιλέξουμε δίκαννο (πλαγιόκαννο ή αλληλεπίθετο), είναι προτιμότερο, αν είναι δισκάνδαλο, να έχει ίσιο (αγγλέ) κοντάκι. Θα προσδώσει στο όπλο μας αισθητική υπεροχή και λειτουργικότητα, διευκολύνοντας το γλίστρημα του χεριού από την πρώτη στη δεύτερη σκανδάλη. Αν αντίθετα το όπλο μας είναι μονοσκάνδαλο, το αγγλέ κοντάκι αποτελεί μάλλον παραφωνία. Ένα ντεμί πιστολέ ή ένα πιστολέ κοντάκι δικαιολογεί περισσότερο την επιλογή μας.
- Όποιο όπλο κι αν επιλέξουμε τελικά, η επιμελής συντήρηση και η λελογισμένη χρήση του, θα το βοηθήσουν να μη χάσει σημαντικά από την αρχική του αξία και να κερδίσει πολλά χρόνια ζωής. Είναι βέβαιο ότι αν δεν το αποχωριστούμε, μετά από αρκετά χρόνια θα αποτελεί ένα σημαντικό κομμάτι της κυνηγετικής μας ζωής και η συναισθηματική του αξία για μας, θα έχει σημαντικά αναβαθμιστεί.
Του Χρήστου Χατζιώτη (από το ένθετο του «Κυνηγός & Φύση» για την «Νέα Γενιά»)