Του Μπάμπη Αιγινήτη, προπονητή Κυνηγετικής Σκοποβολής
Το καλύτερο και αποτελεσματικότερο φυσίγγι για το κυνήγι του αγριόχοιρου είναι το μονόβολο. Αυτό που διαθέτει ένα μόνο βλήμα, μία βολίδα, (ένα μολύβι όπως κάποιοι το αποκαλούν) και όχι τα δράμια και τα σφαιρίδια. Αυτό όμως που είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη βολή με μονόβολο, είναι η ακρίβεια. Αν η βολή είναι εύστοχη, όλα τα μονόβολα που σήμερα βρίσκουμε στην αγορά της χώρας μας έχουν πολύ μεγάλα ποσοστά κινητικής ενέργειας για να καταβάλουν ένα μεγάλο κάπρο ακόμα και μέχρι τα 100μ.
Το ζητούμενο είναι εμείς να είμαστε εύστοχοι τα άλλα τα αναλαμβάνει το μονόβολο. Για να εξασφαλίσουμε την ακρίβεια του μονόβολου, πρέπει να κάνουμε μία προσεκτική επιλογή στον τύπο του σε σχέση με την κάνη του όπλου μας.
Σε αυτό θα βοηθήσουν δύο πράγματα. Πρώτον, θα πρέπει να επιλέξουμε δυο – τρεις διαφορετικούς τύπους μονόβολου από εκείνα που εφάπτονται στα τοιχώματα της κάνης, δηλαδή δεν είναι μέσα σε καλύπτρες (τύπου SABOT) και να μετρήσουμε την εξωτερική διάμετρο του βλήματος με ένα παχύμετρο. Τέτοια μονόβολα είναι τα BRENNEKE, τα GUALANDI, τα RIFLED SLUG τύπου FOSTER και τα SOLENGO. Έστω ότι η εσωτερική διάμετρος της κάνης του όπλου μας (ο αυλός), που συνήθως αναγράφεται στο κάτω μέρος δίπλα στα σύμβολα δοκιμής είναι 18,4χιλ. Τότε το βλήμα που θα ταιριάζει περισσότερο και θα παρουσιάσει μεγαλύτερη ακρίβεια, θα είναι εκείνο που η διάμετρός του θα είναι ίση ή ελάχιστα μεγαλύτερη, δηλαδή 18,4χιλ. έως 18,5χιλ. Σε περίπτωση που η διάμετρος του μονόβολου είναι μικρότερη από τον αυλό δηλαδή 18,3 ή 18,2 και κάτω τότε το βλήμα κατά τη διαδρομή του μέσα στην κάνη «παίζει», δεν είναι εφαρμοστό στα τοιχώματα και έτσι δεν έχει ακρίβεια στο στόχο. Γι’ αυτό δεν μπορούμε να πετύχουμε μερικές φορές ένα σταθερό «γκρουπάρισμα» πέντε μονόβολων στα 50μ. σε ένα κύκλο 10εκ., διότι από το «παίξιμο» του βλήματος μέσα στην κάνη τα μονόβολα σκορπίζουν ακανόνιστα έξω από τον κύκλο των 10εκ.
Η ακρίβεια της βολής
Δεύτερον θα πρέπει η κάνη μας για να έχουμε τη μέγιστη ακρίβεια που μπορεί να μας δώσει ένα μονόβολο να είναι καθ’όλο το μήκος της κυλινδρική. Αν διαθέτει τσοκάκια εσωτερικά βιδωτά ή εξωτερικά θα πρέπει να βιδώσουμε τον κύλινδρο, δηλαδή τα πέντε άστρα, ώστε η έξοδος της κάνης να είναι όση και ο αυλός σε διάμετρο. Όμως στη επίτευξη της ακρίβειας συμβάλλει και η ύπαρξη ρυθμιζόμενων σκοπευτικών στο πάνω μέρος της κάνης (κλεισιοσκόπιο και στόχαστρο) σαν και αυτά που διαθέτουν οι κάνες τύπου SLUG που είναι ειδικά μελετημένες για βολή με μονόβολα.
Η κανονική κάνη με εξαεριζόμενη ρίγα από πάνω και το στόχαστρο (η μπίλια) στην άκρη, δεν είναι ό,τι το καλύτερο για την ακρίβεια στη βολή του μονόβολου, διότι αυτή η κάνη προορίζεται για βολή με σκάγια και όχι με μονόβολο.
Ασχέτως αν πολλοί λόγω άγνοιας ή ανυπαρξίας κάνης SLUG χρησιμοποιούν τις κανονικές κάνες με τα τσοκάκια και την εξαεριζόμενη ρίγα στο κυνήγι του αγριόχοιρου με μονόβολα. Σε εκτεταμένες δοκιμές που έχω κάνει στα 25 χρόνια της αρθρογραφίας μου στα κυνηγετικά έντυπα της χώρας μας με μονόβολα και κάνες κανονικές αλλά και τύπου SLUG έχω διαπιστώσει ότι ακόμα και μια κανονική κάνη μπορεί να ρίξει με ακρίβεια αρκεί να της βρούμε το μονόβολο που της ταιριάζει όπως περιέγραψα παραπάνω.
Συνεπώς ο επιμελής και μερακλής κυνηγός του αγριόχοιρου που ασχολείται σοβαρά με αυτό, θα πρέπει να κάνει δοκιμές με το όπλο του και σε αποστάσεις 50, 75 και 100μ. για να δει ποιο μονόβολο αποδίδει καλύτερα. Όταν το διαπιστώσει αυτό, τότε θα κάνει μια μεγάλη προμήθεια από αυτό τον τύπο του μονόβολου ώστε να ξέρει τι ακρίβεια διαθέτει το όπλο του με το φυσίγγι που του βάζει και να ξενοιάσει.
Αγοράζοντας μονόβολο
Τώρα υπάρχουν και σύγχρονα μονόβολα απορριπτόμενου κελύφους, δηλαδή που το βλήμα είναι μέσα σε καλύπτρες. Τέτοια είναι το γαλλικό SAUVESTRE, το ελληνικό US-S από κράμα ορείχαλκου, το DUPLEKS από τη Λετονία, το BRI από την Αμερική και η ρωσική βολίδα STRELA της BAIKAL. Αυτά δεν χρειάζονται απαραίτητα την ταύτιση του εσωτερικού της κάνης (του αυλού) με τη διάμετρο του βλήματος, διότι αυτό, λόγω του προστατευτικού κελύφους, δεν έρχεται σε επαφή με τον αυλό. Μόλις βγει από το στόμιο της κάνης τότε πέφτουν οι καλύπτρες και το μονόβολο «δουλεύει μόνο του» βασισμένο στον καταμερισμό του βάρους του γιατί είναι εμπροσθοβαρές και η ακρίβειά του βασίζεται στο αεροδυναμικό του σχήμα. Επίσης στην αγορά μας υπάρχουν εξαιρετικής ποιότητος μονόβολα αμερικανικής κατασκευής όπως τα REMINGTON ACCUTIP, τα WINCHESTER XP3 SABOT, τα FEDERAL BARNES EXPANDER που έχουν σχήμα βλημάτων της πολεμικής βιομηχανίας. Αυτά είναι υψηλής τιμής μονόβολα, αλλά χαμηλής ακρίβειας με λείες κάνες που εμείς χρησιμοποιούμε στη χώρα μας.
Αυτά είναι οπισθοβαρή βλήματα και χρειάζονται ραβδωτές κάνες του δωδεκαριού για να αποδώσουν, γιατί έχουν μελετηθεί μόνο για τέτοιες κάνες. Άλλωστε στο κουτί τους στα ψιλά γράμματα το αναφέρουν: «συνιστάται για μεγαλύτερη ακρίβεια να χρησιμοποιούνται από ραβδωτές κάνες». Στην Αμερική επιτρέπεται η χρήση ραβδωτής κάνης σε δωδεκάρι όπλο για το τριχωτό κυνήγι, συνεπώς τα φυσίγγια με αυτές τις βολίδες προορίζονται για τέτοιες κάνες. Το αναφέρω αυτό διότι πολλοί κυνηγοί που τα έχουν δοκιμάσει με τις λείες κάνες διαπιστώνουν ότι η ακρίβειά τους σε αποστάσεις 50, 75,100μ. δεν συνάδει με την τιμή τους και αμέσως μετά τα κατηγορούν για χαμηλή ποιότητα, υπερτιμολόγηση κλπ, χωρίς όμως να διαβάσουν την επισήμανση στα ψιλά γράμματα που αναγράφονται στο κουτί τους. Διότι σαν αποτελεσματικότητα και ισχύ καταβολής αυτά τα μονόβολα είναι εξαιρετικά, αλλά για να συμβεί αυτό θα πρέπει να βρουν στόχο πρώτα. Η ακρίβεια είναι το σημαντικότερο.
τα δράμια…
Όσον αφορά τα φυσίγγια με σφαιρίδια, δράμια, δηλαδή εννιάβολα, δωδεκάβολα κλπ. Είναι αποτελεσματικά σε κοντινές αποστάσεις από 15 έως 25μ. αλλά αναποτελεσματικά στις πιο μακρινές γιατί επιφέρουν τραυματισμούς στα ζώα και η καταβολή είναι αμφίβολη. Αναρωτιέται λοιπόν κάποιος γιατί πολλοί κυνηγοί αγριόχοιρων χρησιμοποιούν «δραμιάρικα» φυσίγγια ενώ κατά βάθος ξέρουν τη μεγάλη διαφορά σε αποτελεσματικότητα που έχει το μονόβολο. Η απάντηση συνδέεται με την ψυχολογία του κυνηγού και τη σχέση του με την κυνηγετική παρέα. Είναι ο χλευασμός και η απαξίωση από τα άλλα μέλη της παρέας όταν ο αγριόχοιρος περάσει από το καρτέρι ενός από τους κυνηγούς της ομάδος και αυτός αστοχήσει. Όταν αυτός δεν σημαδέψει σωστά δεν διαθέτει ψυχραιμία και υπομονή τότε η αστοχία ειδικά με μονόβολο είναι βέβαιη. Ενώ με τα δράμια σου λέει «κάποιο θα το πάρει» οπότε θα αφήσει αίμα θα φύγει τραυματισμένο αλλά εγώ θα πω ότι το πέτυχα και δεν έπεσε δεν θα ντροπιαστώ στα μάτια τους. Έτσι όμως δημιουργεί ζημιά στο θήραμα το ζώο τραυματισμένο συνήθως επιπόλαια από 1-2 σφαιρίδια φεύγει και μπορεί να διανύσει χιλιόμετρα χωρίς να εκπνεύσει. Ακόμη και αν τελικά πεθάνει μπορεί να είναι τόσο μακριά που θα γίνει τροφή για τους λύκους και τα τσακάλια. Πόσες φορές δεν έχουν θηρευτεί μεγάλα καπριά και καθώς γίνεται η εκδορά του ζώου βρίσκουμε πάνω του παλιές δραμιάρες από ντουφεκιές που έχει δεχτεί παλαιότερα και έφυγε τραυματισμένο αλλά εκείνος που το τραυμάτισε καθώς και η παρέα του δεν το καρπώθηκε ποτέ. Εδώ λοιπόν θα πρέπει να επιστήσουμε και την ευθύνη των αρχηγών των ομάδων που κυνηγούν αγριόχοιρο. Θα πρέπει να επιβάλλουν σε όσους τοποθετούνται στα καρτέρια τη χρήση αποκλειστικά μονόβολου. Αν το πάρεις το πήρες ακαριαία, αν το χάσεις το έχασες.
Κανείς δεν είναι αλάνθαστος
Να φροντίζουν οι αρχηγοί να τοποθετούν στα καρτέρια μόνο έμπειρους, ψύχραιμους και καλούς σκοπευτές. Όσοι δεν διαθέτουν αυτά τα προσόντα ας πηγαίνουν με τα σκυλιά στην παγάνα, μπορεί σε κάποιο άλλο πόστο να φανούν πιο χρήσιμοι από ότι στο καρτέρι. Επίσης το κυνήγι δεν είναι κάτι ανταγωνιστικό ούτε πεδίο αυτοπροβολής και προσωπικής καταξίωσης. Ο αρχηγός δεν πρέπει να επιτρέπει ποτέ τον χλευασμό και το ντρόπιασμα κάποιου που αστόχησε. Διότι κανείς δεν είναι αλάνθαστος. Ακόμα και οι πιο έμπειροι γουρουνοκυνηγοί στην αρχή της σταδιοδρομίας τους είχαν αστοχήσει στο κυνήγι αρκετές φορές. Μην τα ξεχνάμε λοιπόν αυτά και να μην επιτρέπουν ποτέ την κοροϊδία και την «καζούρα» σε εκείνον που αστόχησε. Γιατί εκείνος το ήθελε να αστοχήσει; Του συνέβη όμως και ενώ είναι στεναχωρημένος πηγαίνουν οι άλλοι να τον φαρμακώσουν ακόμα περισσότερο. Αυτά λοιπόν είναι ανεπίτρεπτο να συμβαίνουν μέσα σε μια παρέα κυνηγών. Συμφωνώ ότι όλοι οι κυνηγοί που παίρνουν μέρος στο κυνήγι του αγριόχοιρου θα πρέπει να προπονούνται συστηματικά με μονόβολα και με το όπλο τους σε αποστάσεις από 50 έως 100μ. ώστε να ξέρουν πού ντουφεκάνε και σε τι απόσταση έχει ακρίβεια η βολή με το όπλο τους με το μονόβολο που χρησιμοποιούν. Θα πρέπει το όπλο που διαθέτουν με τα μονόβολα που έχουν επιλέξει να δημιουργούν ένα «γκρουπάρισμα» στα 50μ. που να τους δίνει τη σιγουριά της επιτυχίας. Για να γίνω πιο σαφής θα πρέπει το όπλο μας να συγκεντρώνει πέντε μονόβολα σε ένα στόχο διαμέτρου 10εκ. στα 50μ. τουλάχιστον. Το ιδανικό είναι να διαθέτουμε ένα όπλο που θα έχει συνδυαστεί σωστά με ένα τύπο μονόβολου που θα έχουμε επιλέξει και να μας βάζει πέντε από τα μονόβολα σε ένα κύκλο διαμέτρου 15εκ. στα 75μ. και 20εκ. στα 100μ. Τότε θα είμαστε σίγουροι για την απόδοση του όπλου μας και θα έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας ότι θα είμαστε εύστοχοι τη κρίσιμη στιγμή που πιέζουμε τη σκανδάλη.
Η προπόνηση οδηγεί στην τελειότητα
Αυτό όμως απαιτεί να διαθέσουμε ώρες προπόνησης με το όπλο μας και χρήματα. Δεν επιτρέπεται να τσιγκουνευόμαστε τα χρήματα για να αγοράσουμε μονόβολα για τις δοκιμές μας και μετά να έχουμε απαιτήσεις ευστοχίας. Οι Αμερικάνοι ειδικοί λένε “Practice makes perfect» δηλαδή η προπόνηση δημιουργεί την τελειότητα σε αυτό που κάνεις. Επενδύστε στο όπλο σας και στα σωστά μονόβολα και να είστε σίγουροι πως δεν θα χάσετε. Με τη σημερινή τεχνολογική εξέλιξη στα όπλα και τα φυσίγγια ο κυνηγός που ενδιαφέρεται να ασχοληθεί σοβαρά με το κυνήγι του αγριόχοιρου μπορεί να εξειδικευτεί με τον ενδεδειγμένο τρόπο. Δεν χρειάζεται να διαθέτει τρία-τέσσερα όπλα αφού κυνηγάει μόνο αγριογούρουνο, ένα και καλό. Αυτό θα είναι χρήσιμο να διαθέτει κάνη τύπου SLUG ώστε να προορίζεται για βολή με μονόβολα. Όλες οι μεγάλες και γνωστές βιομηχανίες όπλων διαθέτουν αυτογεμή(καραμπίνες) αλλά και δίκαννα με κάνες SLUG. Αναλόγως των χρημάτων που διαθέτει κάποιος μπορεί σήμερα να κάνει μια καλή επιλογή όπλου. Όμως μετά θα πρέπει να προπονηθεί με αυτό σωστά για να το μάθει και να το κάνει προέκταση των χεριών του.
